Komunikacja w społeczeństwie opiera się na różnorodnych formach porozumiewania się i w tym kontekście coraz częściej zauważa się obecność systemów wspierających osoby z niepełnosprawnościami słuchu. Jednym z takich systemów jest język migowy, który umożliwia przekazywanie informacji przy pomocy gestów, mimiki i ruchów ciała. Jego funkcjonowanie odbiega od języków fonicznych, opartych na dźwiękach, ponieważ bazuje na wizualno-przestrzennej strukturze.
W różnorakich krajach wykształciły się lokalne warianty języka migowego, co powoduje, że nie istnieje jedna uniwersalna metoda tego typu komunikacji. Przykładowo w Polsce stosuje się Polskiego Języka Migowego, który posiada własną gramatykę i słownictwo, niezależne od języka polskiego mówionego.
Wzrost zainteresowania tematyką komunikacji niewerbalnej sprawia, że pojawia się więcej sposobności zapoznania się z tą formą języka. Kursy języka migowego mogą przyjmować różne formy w zależności od poziomu rozbudowania uczestników a także celu, w jakim są podejmowane. Dla niektórych jest to element rozwoju zawodowego, przykładowo w kontekście pracy w placówkach edukacyjnych, ochrony zdrowia czy administracji publicznej, gdzie kontakt z osobami niesłyszącymi może być częścią codziennych obowiązków. Dla innych może to być forma poszerzenia kompetencji społecznych lub prywatna inicjatywa wynikająca z osobistych potrzeb czy relacji rodzinnych.
Zagadnienie dostępności informacji i usług dla osób niesłyszących jest przedmiotem analiz w wielu obszarach życia społecznego. Uznaje się, że język migowy pełni nie tylko i wyłącznie funkcję praktyczną, niemniej jednak też tożsamościową i kulturową dla osób Głuchych. Stanowi detal ich wspólnoty a także jest istotnym składnikiem doświadczenia życiowego. Z tego względu kwestia nauki w zakresie języka migowego pojawia się także w kontekście działań instytucjonalnych, polityki integracyjnej a także rozwoju narzędzi wspierających komunikację w przestrzeni publicznej. W bardzo wielu sytuacjach zwraca się uwagę na bariery językowe, które mogą wpływać na ograniczony dostęp do informacji czy usług w zwyczajnym funkcjonowaniu.
Współczesne rozwiązania technologiczne oraz rozwój edukacji zdalnej sprawiają, że kursy języka migowego są dostępne w różnych formatach. Mogą obejmować zarówno zajęcia stacjonarne, jak i programy on-line prowadzone przez osoby biegłe w tym języku. Ich struktura bywa zróżnicowana – niektóre koncentrują się na nauce priorytetowych gestów, inne uwzględniają bardziej efektowne elementy, jak gramatyka czy tłumaczenia symultaniczne. Wprowadzenie takich treści do kodu nauczania w szkołach, instytucjach kultury czy urzędach to jeden z tematów poruszanych w kontekście zwiększania dostępności i wspierania równości komunikacyjnej. Język migowy bardzo często pojawia się także w mediach, co wpływa na jego obecność w świadomości społecznej.
Zobacz także: wcag.